Tłumaczenie książki – jak wygląda proces przekładu?

Tłumaczenie literatury dla wielu brzmi jak praca marzeń. W głowie pojawia się taki obraz: zaciszny gabinet, wygodny fotel, kubek gorącej herbaty i on (lub ona) – tłumacz obcujący z tekstami najwyższej próby, czerpiący przyjemność z możliwości przedstawienia czytelnikom nowego wybitnego dzieła. Czy tłumaczenie książek rzeczywiście tak wygląda? Zajrzyjmy za kulisy i sprawdźmy, jak przebiega proces przekładu.

Spis treści:

Literatura – nie tylko piękna

Mówi się, że to po części dzięki pracy Antonii Lloyd-Jones, tłumaczki książek Olgi Tokarczuk, pisarka otrzymała nagrodę Nobla. Gdyby nie Tadeusz Boy-Żeleński, nie mielibyśmy okazji poznać wielu dzieł literatury francuskiej. A fani Harry’ego Pottera już chyba zawsze będą wdzięczni Andrzejowi Polkowskiemu za kreatywne podejście do tłumaczenia nazw własnych ze świata magii.

Nie każdego tłumacza czeka jednak tak błyskotliwa kariera. Nowości i klasyka literatury pięknej to tylko niewielka część tego, co tłumaczy się na rynku wydawniczym. Biuro tłumaczeń otrzymuje również zlecenia na przekład książek naukowych, podręczników, poradników, wykonuje tłumaczenia specjalistyczne Kraków dla przedstawicieli wielu branż. Jest to praca równie wymagająca, co tłumaczenie książek beletrystycznych, jednak przebiega w zupełnie inny sposób.

Gdy język książki stanowi wyzwanie…

Od tłumacza książek wymaga się znacznie więcej niż tylko znajomości języka obcego w stopniu perfekcyjnym. Istotne jest przede wszystkim zrozumienie intencji autora, umiejętność oddania jego stylu pisarskiego i kontekstu dzieła.

To tłumacz powinien ocenić, w jakim stopniu może ingerować w tekst źródłowy. W przypadku tłumaczeń specjalistycznych istotne będzie jak najwierniejsze oddanie sensu oryginału. Z kolei tłumacząc literaturę piękną, biuro tłumaczeń może pozwolić sobie na pewne odstępstwa.

W jaki sposób tłumacze radzą sobie z bardziej wymagającymi tekstami?

  • Korzystają z własnego doświadczenia i wiedzy. Jest to przydatne szczególnie w przypadku tłumaczenia książek specjalistycznych. Tłumacze często działają w obrębie danej dziedziny wiedzy czy branży – zajmują się na przykład głównie książkami z zakresu prawa, medycyny czy ekonomii.
  • Konsultują tekst – gdy fabuła książki dzieje się w środowisku nieznanym tłumaczowi, niekiedy sięga on po pomoc osób, którym temat jest bliższy. Często stosowaną praktyką jest pokazywanie do konsultacji fragmentów tekstów przedstawicielom subkultury, młodzieży czy osobom wykonującym dany zawód. To one są w stanie ocenić, czy opisy i dialogi w książce brzmią wiarygodnie, mogą także pomóc, jeśli chodzi o wykorzystanie slangu czy żargonu branżowego.
  • Bazują na własnych kompetencjach językowych. Tłumaczenie książek nie jest dla każdego. Sprawdzą się tu ci tłumacze, którzy dobrze radzą sobie z przekładaniem gier słownych, przysłów i innych elementów specyficznych dla danego języka.

Przekład książki – za co odpowiada biuro tłumaczeń?

Tłumaczenie książek nie oznacza zajmowania się treścią książki od A do Z. Zadaniem tłumacza jest przede wszystkim przełożenie na inny język całości tekstu. Obejmuje to także takie elementy, jak treści na okładce, przypisy, notka biograficzna autora, indeks. Wyjątkiem mogą być teksty poetyckie znajdujące się w treści książki. Jeśli tłumacz nie czuje się na siłach, by je przetłumaczyć, może poprosić wydawnictwo o znalezienie innej, kompetentnej osoby.

Do obowiązków tłumacza należy standardowo zidentyfikowanie wszelkich cytatów, zapożyczeń i tytułów dzieł obecnych w tekście. Powinien on również zająć się przeliczeniem obcych miar, wag i innych jednostek na te używane w języku przekładu.

Osoba wykonująca tłumaczenia Kraków nie zajmuje się z kolei poprawą błędów, chociaż może zasygnalizować ich obecność korektorowi lub redaktorowi. Do jej obowiązków nie należy również edycja tekstu, czyli nadawanie mu formy odpowiedniej do druku. Jeśli książka wymaga konsultacji ze specjalistą, tłumacz nie musi szukać takiej osoby samodzielnie. W zależności od tego, czy dzieło publikuje wydawnictwo, czy jest wydawane w formule self-publishing, za znalezienie takiej osoby odpowiada wydawca lub autor.

 

Polecamy zapoznanie się z naszą ofertą m.in.:

Zadzwoń do nas

Napisz do nas